Zabawy rozwijające mowę twojego dziecka

Nauka pięknego wypowiadana się to jedno z najtrudniejszych zadań, jakie ma przed sobą dziecko. Rozwój mowy to indywidualny proces, który u jednego dziecka przebiega szybciej a u innego wolniej. Pomoc rodziców i nauczycieli, wspólne ćwiczenia i zabawy przydadzą się jednak na pewno wszystkim pociechom.

Proponujemy kilka zabaw rozwijających mowę, które poleca logopeda. Na początku warto zacząć od kilku ćwiczeń, które usprawnią narządy mowy. Wśród ćwiczeń oddechowych do najpopularniejszych należy między innymi: przetaczanie powietrza w ustach z jednej strony na drugą, mruczenie jak kot, cmokanie czy zdmuchiwanie lekkich przedmiotów takich jak na przykład piórko. Ćwiczyć należy także wargi i język. Dziecko może wraz z rodzicem lub dziećmi w przedszkolu szeroko się uśmiechać, zaciskać wargi w grymasie niezadowolenie, nadymać „obrażone” policzki, pić z użyciem słomki lub naśladować różnorodne odgłosy. Poniżej prezentujemy kilka zabaw, które rozwijają mowę. Można je przeprowadzać zarówno w domu jak i przedszkolu czy nawet szkole.

Ptaki

Dzieci biegają po sali przy dźwiękach tamburyna. Naśladują latające nad lasem ptaki. Gdy nauczyciel przestaje grać na tamburynie zadaniem dzieci jest naśladowanie wymienionych przez nauczyciela głosów zwierząt na przykład: kukułki (kuku, kuku), sowy (uchu, uchu), dzięcioła (stuk-puk).

Czapla
Nauczyciel wraz z dziećmi wykonuje następujące zadanie. Opowiada maluchom historię o czapli. Mówi: „Czapla ma bardzo długie nogi. Powtarzając sylaby razem z czaplą przeskakuj z nogi na nogę lub podnoś wysoko kolana.” Zaczyna recytować dzieciom następujący wierszyk:
„Szła po błocie czapla
do szkoły się uczyć.
I tak wciąż powtarzała
cza-cza, czo-czo, czu-czu, cze-cze
czy-czy, czą-czą, czę-czę
Taka duża czapla
co się uczyć chciała.”
Podczas wypowiadania sylab „cza-cza, czo…” dzieci powtarzają za nauczycielem i przeskakują z nogi na nogę. Nauczyciel powtarza wierszyk jeszcze raz i wtedy dzieci podnoszą podczas wypowiadania sylab wysoko kolana.

Śmieszki

Nauczyciel prosi dzieci by wyobraziły sobie, że są na rodzinnym przyjęciu, na którym jest bardzo wesoło. Nauczyciel prezentuje dzieciom, w jaki sposób śmieją się uczestnicy spotkania:
dziecko– ha, ha, ha
dziadek – ho, ho, ho
ciocia – hi, hi, hi
wujek – he, he, he.
Zadaniem dzieci jest zapamiętać rodzaj śmiechu danej osoby. Następnie na hasło nauczyciela na przykład: „ciocia” dzieci naśladują jej sposób śmiania się.

Mama i dzieci

Nauczyciel opowiada dzieciom historię przedstawiając im ruchy i odgłosy zwierząt. Zadaniem maluchów jest naśladowanie nauczyciela. Przedstawiana przez nauczyciela historia może brzmieć następująco: „Ja jestem mamą, a wy moimi dziećmi.
Jestem mamą żabką, wołam swoje dzieci: ––kum, kum, kum – dzieci podskakują i odpowiadają kum, kum, kum.
Jestem mamą pszczołą i wołam swoje dzieci: ––bzzz – dzieci biegają i machają dłońmi i odpowiadają bzzz.
Jestem mamą bocianicą i wołam swoje dzieci: ––kle, kle, kle – dzieci chodzą z wysoko podniesionym kolanami i odpowiadają: kle, kle, kle.
Jestem mamą myszką i wołam swoje dzieci: ––pi pi pi – dzieci chodzą na czworaka i odpowiadają: pi pi pi.
Jestem mamą dzieci i wołam dzieci: ––gdzie jesteście? – a wy tu jesteście: a kuku! (gonitwa – dzieci uciekają, a nauczyciel biegnie za nimi, kogo dotknie odpowiada: a kuku!).

Koło fortuny

Nauczyciel bądź rodzic przygotowuje „koło fortuny”, na którym nakleja obrazki trudnych do wypowiedzenia słów. Za pomocą korka i pineski przyczepia wskaźnik. Dzieci kręcą nim i losują trudne słowo, które muszą wymówić. Jeśli zabawa odbywa się w grupie, każda próba wypowiedzenia słowa powinna zostać nagrodzona brawami, żeby dzieci nie zniechęcały się.

Przygoda w lesie

Dzieci siedzą w kole. Nauczyciel opowiada im następującą historię:
„Pod lasem w małych chatce, mieszkała mama z ośmiorgiem dzieci, nazywały się:
A- O – E- U- I- Y- Ą- Ę (dzieci powtarzają po nauczycielu).
Pewnego razu dzieci poszły na grzyby do lasu, ale nie zabrały ze sobą ani
zegarka, ani kompasu – więc zgubiły się i zaczęły rozpaczać: ECH, ECH, ECH,
ECH (dzieci powtarzają).
Ale mama nie traciła nadziei na odnalezienie swoich dzieci, wołała je wiec
głośno: A-O, E-U, I-Y, Ą-Ę (dzieci powtarzają).
Niebawem dzieci się odnalazły i w rodzinie zapanowała wielka radość: OCH,
OCH, OCH (dzieci powtarzają).
Cieszyły się wszystkie zwierzątka w gospodarstwie:
– kotek, który mruczał – MIAŁ, MIAŁ, MIAŁ, MIAŁ(dzieci powtarzają);
– piesek, który szczekał – HAU, HAU, HAU, HAU(dzieci powtarzają);
– koza, która meczała – ME, ME, ME, ME(dzieci powtarzają);
– krowa, która muczała – MU, MU, MU, MU(dzieci powtarzają);
– koń, który rżał – IHA-IHA, IHA-IHA(dzieci powtarzają);
Mama ugotował pyszną kolację, przy której pomogły jej dzieci: CIACH, CIACH,
CIACH, MACH, MACH, MACH – MNIAM, MNIAM, MNIAM (dzieci powtarzają).
Po skończonej kolacji i leśnych przygodach, dzieci szeroko ziewnęły i
szybciutko zasnęły: AAAAAAAAAAAAAAAA – CHA PSI, CHA PSI, CHA PSI SIA(dzieci powtarzają).
Jeśli dzieci znają już historię mogą same wydawać dźwięki, o których opowiada nauczyciel.

Dżdżownica

Zabawa ta jest analogiczna do tej pod nazwą „Czapla”. Tym razem jednak dzieci wymawiając sylabę mają klaskać w dłonie lub dotykać prawą ręka do lewej pięty i odwrotnie- jeśli są w stanie utrzymać równowagę. Nauczyciel recytuje następujący wierszyk:
„Była też dżdżownica,
co się uczyć chciała.
I tak powtarzała.
dża-dża, dżo-dżo, dżu-dżu, dże-dże
dży-dży, dżą-dżą-dżę-dżę
Taka mała dżdżownica
co się uczyć chciała.”
Podczas wypowiadania sylab „dża-dża, dżo…” dzieci powtarzają za nauczycielem i klaszczą. Nauczyciel powtarza wierszyk jeszcze raz i wtedy dzieci dotykają prawą ręka do lewej pięty i odwrotnie lub uderzają rękami o kolana.

Pociąg z trudnymi głoskami

Pociąg- lokomotywa(nauczyciel) i wagony (dzieci) ruszają w podróż po krainie literek. Po
drodze napotykają różne przystanki, stacje, dworce o trudnych nazwach, które mogą być coraz trudniejsze. Gdy pociąg rusza dzieci wraz z nauczycielem coraz szybciej powtarzają: cza – cza- czo –czo –cza –cza-czo-czo. Pociąg dojeżdża do stacji Radecznica. Nauczyciel ogłasza: Stacja Radczenica! Zadaniem dzieci jest powtórzyć nazwę. Pociąg rusza w dalszą podróż po drodze mija szuwary, czaple i szczeżuje. Dociera na stację Szczawnica, Szczebrzeszyn, Szczecin, na której zabiera szczypiorek, czosnek i trzy dżdżownice, które zmokły na deszczu. Dzieci powtarzają każdą trudną nazwę za nauczycielem.