Terapeutyczna rola muzyki w wieku przedszkolnym

terapeutyczna rola muzyki w wieku szkolnym

Jedną z rodzajów terapii akceptowanej przez dzieci jest muzykoterapia. Jest to bardzo młoda dyscyplina, w Polsce znajduje się we wstępnej fazie rozwoju. Pomimo tego, muzykoterapia okazała się wartościową metodą leczniczą. Jej główną rolą jest rozwój osobowości i wrażliwości emocjonalnej. Ponadto muzykoterapia wyzwala spontaniczność reakcji, pobudza motywację do aktywności psychoruchowej, poprawia komunikację w grupie, rehabilituje sprawności percepcyjno – motoryczne.
Sesje muzykoterapeutyczne wykorzystują każdy przejaw aktywności dzieci i utrwalają nawet minimalne osiągnięcia.
Zadaniem terapii muzycznej jest wspieranie przez muzykę i ruch wszechstronnego rozwoju dzieci. Zajęcia tego typu odbywają się nie tylko w specjalistycznych ośrodkach, ale również w wielu przedszkolach i innych placówkach oświatowo–wychowawczych.
Tworząc warunki sprzyjające rozbudzaniu wrażliwości muzycznej, można zainteresować nią dzieci przeciętnie uzdolnione. Wychowując dzieci w kontakcie z muzyką od najmłodszych lat kształtuję ich aktywną i twórczą postawę, a wprowadzanie ich w świat muzyki dostarczam im wiele radośći.
Zalety muzykoterapii są niedocenione, ale z pewnością jest ona źródłem ciekawości dziecka, jego wyobraźni i fantazji. Niezaprzeczonym walorem wielu ćwiczeń muzykoterapeutycznych jest aktywizacja uwagi dzieci, wzmocnienie gotowości szybkich reakcji oraz wdrożenie do zespołowego działania. Traktowanie dzieci jako współorganizatorów zajęć muzykoterapeutycznych jest bodźcem do poszukiwania coraz ciekawszych pomysłów, a poznawanie tajników muzyki staje się dla przedszkolaków interesującą zabawą.
Terapia muzyczna rozumiana jako leczenie i relaks, obejmuje kształtowanie wyobraźni, myślenia, wyrażania przeżyć i wzruszeń, poprzez formy artystycznej działalności dzieci. Podczas prowadzenia ćwiczeń dąży się do optymalnej aktywizacji dzieci. Wszystkie zajęcia i ćwiczenia prowadzone są w formie zabawy, gdyż stanowi ona podstawowy rodzaj działalności dzieci i jest naturalną drogą do zaspokojenia ich potrzeb ruchowych, społecznych i poznawczych. Wiele uwagi w pracy z dziećmi poświęca się piosence, która ma ogromne walory lecznicze i wychowawcze. Śpiew, który dziecko traktuje jako zabawę, kształci pamięć, uwagę i wyobraźnię. Tekst piosenek dostarcza dzieciom nowe treści o otaczającym świecie, kształci wymowę i przyczynia się do wzbogacenia słownictwa.
W ramach zajęć muzykoterapeutycznych uczy się również dzieci słuchania muzyki tego ,że słucha się jej w skupieniu.
Celem takich działań jest dążenie do tego, aby dzieci zrozumiały muzykę, a utwór muzyczny traktowały jako bogatą, barwną całość artystyczną. Zachęca się także dzieci do analizowania muzyki, szczególnie dzieci wykazujące zaburzenia w rozwoju psychoruchowym. Ma to dodatkowe walory: umożliwia koncentrację uwagi na danym utworze i rozwija skojarzenia.
Muzykoterapia to też praca z instrumentami. Dzieci chętnie grają – początkowo na przedmiotach użytecznych: klockach, łyżkach, przykrywkach. Jest to forma aktywnego obcowania z dźwiękiem, a więc i muzyką. Następnie dzieci zapoznają się z instrumentarium Orffa i wygrywają na nim schematy rytmiczne. Wykonywanie prostych rytmów piosenek na instrumentach niemelodycznych kształtuje proces analizy i syntezy słuchowej. Rozwijanie umiejętności wyrażania muzyki ruchem oraz kształcenie zdolności estetycznego poruszania się (ćwiczenia rąk, stóp, rozluźniające, ćwiczenia płynności ruchów) wymaga od dzieci dużej koncentracji uwagi. Stawianie takich zadań na zajęciach muzykoterapeutycznych przyczynia się do rozwoju myślenia i wyobraźni. Prowadząc wszystkie ćwiczenia zwraca się szczególną uwagę na możliwości kształtowania koordynacji wzrokowo – ruchowej, usprawniania i harmonizowania wszystkich funkcji psychomotorycznych, w atmosferze radosnego nastroju i zainteresowania wychowanków.
Muzyka odgrywa poważą rolę w kształtowaniu uczuć i pozytywnych cech charakteru, a także jest skutecznym środkiem wychowawczo – terapeutycznym. Zajęcia muzyczne mają również na celu poprawianie samopoczucia, uspokojenie i dodanie wiary w siebie u dzieci, które wykazują zaburzenia psychoruchowe. Wprowadzając dzieci w świat muzyki, stwarza się im możliwość uzewnętrznienia własnych uczuć, przeżyć, oraz spontanicznych reakcji.
Terapia muzyką wpływa odprężająco i uspokajająco na dzieci agresywne i nadpobudliwe ruchowo, zmniejsza także ich nerwowość. Przejawia się to w większym opanowaniu, dłuższym skupieniu uwagi, brakiem konfliktów i nieporozumień między dziećmi.
Wpływ ćwiczeń i zabaw muzyczno-rytmicznych na rozwój dziecka w wieku przedszkolnym .

Muzyka, jako ważna dziedzina wychowania przez sztukę stanowi istotny czynnik rozwoju osobowości dziecka. Jest środkiem kształcenia humanistycznego, uwrażliwiającego na wszelkie wartości ludzkie.
Na etapie początkowym buduje się podstawy tego kształcenia. Muzyka służy również ogólnemu rozwojowi dziecka: fizycznemu (ruchliwość, umiejętność utrzymywania ciała w równowadze), intelektualnemu (mowa, operacje myślowe, wrażenia, wyobraźnia, uwaga, pamięć), emocjonalnemu (uczucia, uspołecznienie), estetycznemu. Dla prawidłowego rozwoju dziecka szczególnie dużo uwagi należy poświęcić wyzwalaniu aktywności i ekspresji ruchowej tj. zabawom i ćwiczeniom muzyczno-rytmicznym.
Termin ćwiczenia muzyczno-rytmiczne jest określeniem bardzo szerokim, przez który należy rozumieć różne formy ćwiczeń ruchowych realizowanych przy muzyce. Dzieci uczą się wykorzystywania w ruchu całego ciała w miejscu i przestrzeni ,uczą się wypełniać ruchem bliższą i dalszą przestrzeń, poruszać w określonym kierunku.
Ćwiczenia muzyczno –ruchowe realizowane są w celu:
podniesienia ogólnej sprawności ruchowej,
uregulowania napięcia mięśniowego,
osiągnięcia swobody i płynności w zakresie realizacji ruchów podstawowych i ich łączenia,
doskonalenia koordynacji ruchowej, słuchowo-ruchowej i wzrokowo – ruchowej,
osiągnięcia poprawy w orientacji przestrzennej, kierunkowej i czasowej,
rozwijania wrażliwości percepcyjnej w zakresie: melodii, tempa, ekspresji w muzyce i w mowie,
wdrażania dzieci do zajęć zespołowych, ułatwienia nawiązania kontaktu
z rówieśnikami.
Ćwiczenia te korygują takie błędy jak: zła postawa, nieekonomiczne ruchy, współruchy, złe nawyki ruchowe.
Podczas zajęć ruchowych występuje współdziałanie w grupie. Ma to ogromne znaczenie wychowawcze. Konieczność podporządkowania się regułom, zasadom wyrabia dyscyplinę ,poczucie solidarności
i współodpowiedzialności. Konieczność podejmowania szybkich decyzji kształci wolę, łagodzi kompleksy i nieśmiałość. Ćwiczenia ruchowe wprowadzają wiele radości, zaspokajają potrzebę ruchu. Wszyscy uczniowie nawet najmniej zdolni lubią zabawy ruchowe, które umożliwiają odnoszenie sukcesów, co ma ogromne znaczenie dla równowagi psychicznej.
O prowadzeniu ćwiczeń i zabaw muzyczno- ruchowych w dużej mierze decyduje przygotowanie nauczyciela. Przygotowanie to rozumie się jako posiadanie umiejętności estetycznego poruszania się, zdolności improwizowania ruchów, swobody i umiejętności bawienia się razem z dziećmi.
Nieumiejętność gry na instrumencie melodycznym nie powinna być przeszkodą do prowadzenia ćwiczeń i zabaw rytmicznych.
Wrażliwość estetyczna, nie rozwijana w latach dziecięcych rzadko spontanicznie pojawia się w późniejszym wieku. Właśnie okres przebywania dziecka w przedszkolu jest najwłaściwszy dla rozpoczęcia podstawowej poważnie traktowanej edukacji muzycznej z zastosowaniem ruchu.Twórcami programów wychowania muzycznego z zastosowaniem ruchu (rytmiki) są:
Emil Jaques Dalcroze i Karol Orff.
Przykłady ćwiczeń odtwórczych z zakresu kształtowania wyobrażeń muzyczno-ruchowych, wrażliwości na tempo i dynamikę.
a) chód
cicho, głośno,
szybko, wolno,
ze wspięciem na palce,
na piętach,
w przysiadach,
tyłem
b) bieg
krótki sprężysty – nogi unoszą się w górę,
długi, płaski – nogi wysuwają się daleko w przód tuż nad podłogą, tułów wychylony w przód,
bardzo szybki,
z unoszeniem nóg w tył,
bieg w miejscu,
bieg z półobrotem,
bieg rytmiczny w różnych kierunkach,
bieg po obwodzie koła w jednym kierunku, ze zmianą kierunku.
c) skoki:
obunóż,
jednonóż
d) podskoki, przeskoki.

.WNIOSKI:
1. Stwarzać okazję i organizować dzieciom zabawy muzyczno-ruchowe.
2. Wplatać zabawy ruchowe pomiędzy treści edukacyjne.
3. Zachęcać uczniów do uczestnictwa w zabawach
i ćwiczeniach rytmicznych

OPRACOWAŁA: ANETA MACHELAK

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Please enter your comment!
Please enter your name here