Konspekt zajęć z biblioterapii dla dzieci 6 i 7 letnich
1. Diagnoza:
– dzieci, które w kontakcie z rówieśnikami są niepewne siebie, mają zaniżoną samoocenę
i niższe poczucie własnej wartości,
– mające skłonność do izolacji i wycofywania się z kontaktów społecznych,
– dzieci nadmiernie wrażliwe, małomówne, miewające stany lękowe, apatyczne, powolne, przygnębione, płaczliwe, wrażliwe na czyjąś dezaprobatę i odrzucenie.
2. Model postępowania biblioterapeutycznego:
– przeciwdziałanie poczucia niższej wartości, wspomagającego proces akceptacji w grupie,
– przeciwdziałanie zachowaniom agresywnym lub postawie ofiary,
– zmniejszanie poczucia lęku i odrzucenia.
3. Cele postępowania biblioterapeutycznego:
Cel ogólny:
przygotowanie do radzenia sobie z rozwiązywaniem problemów oraz rozumienia uczuć, rozumienia samego siebie oraz uczenie poprzez zabawę współpracy, a także dostrzegania i szanowania odmienności innych osób.
Cele szczegółowe:
kształtowanie umiejętności wyrażania i rozumienia uczuć,
kształtowanie umiejętności widzenia różnic i podobieństw między ludźmi,
kształcenie umiejętności współdziałania w grupie,
wdrożenie do zachowań społecznie akceptowanych,
budzenie aktywności i wytrwałości w pokonywaniu trudności życiowych,
rozwijanie asertywności, empatii oraz wyobraźni,
kształtowanie emocjonalnego stosunku do bohaterów książek,
odreagowanie napięć emocjonalnych poprzez spontaniczną zabawę.
4. Dobór literatury: E. Zoller „Dzielna Emilka”
5. Uczestnicy: dzieci 6-7 letnie.
Jak bronić swoich praw i radzić sobie z przemocą rówieśniczą?
PRZEBIEG ZAJĘĆ:
1. Zajęcia integracyjne.
Złap moje imię – Jedna z osób dostaje piłkę, rzuca ją do kogoś. Osoba, która łapie mówi imię osoby, która rzuciła mu piłkę i podaje następnemu dziecku, które również ma za zadanie wymienić imię tej osoby od której otrzymało piłkę. Zabawa trwa dopóki wszyscy nie nauczą się swoich imion.
2. Terapia właściwa.
Odczytanie bajki terapeutycznej pt. „Dzielna Emilka”
a). Identyfikacja z bohaterem literackim.
O czyich losach opowiada bajka?
Kim są bohaterowie bajki?
Czy ludzie zawsze dobrze się zachowują?
A jak powinni się zachowywać?
Co czuła Emilka i w jaki sposób to wyrażała?
Dlaczego się bała? Kto się z niej naśmiewał?
Czy ktoś pomógł Emilce? W jaki sposób?
Jak my możemy pomóc innym?
b). Wyzwalanie przeżyć i refleksji pod wpływem lektury.
Rozmowa na temat: „Jak sobie radzić z przemocą w szkole?”
1. Tych, którzy cię zaczepiają, traktuj jak powietrze!
2. Przyłączaj się do innych, stwórzcie swoją grupę!
3. Miej przy sobie swoje skarby!
4. Zawsze proś kogoś od razu o pomoc!
5. Kiedy czujesz złość wyładuj ją, biegając i krzycząc!
6. Tym, którzy cię zaczepiają, mów że są nie w porządku, że są tchórzami!
7. Tym, którzy cię zaczepiają mów stanowczo: Przestańcie!
8. Krzycz głośno! Mów Nie!
9. Patrz na innych odważnie jak lew, orzeł czy niedźwiedź!
10. Noś wszędzie przy sobie swój skarb, na przykład kasztan, który pokaże ci, jaki sam możesz być. Bądź więc na zewnątrz trochę kolczasty, by w ten sposób chronić się przed innymi. Ale pod kolczastą skorupką bądź jak kasztan: miękki i delikatny, bo jesteś przecież kimś cennym, nadzwyczajnym i wrażliwym. A w samym środku bądź twardy, to pozwoli ci przetrwać nawet wtedy, gdy ktoś zrani to, co w tobie cenne i miękkie.
3. Wyzwalanie przeżyć za pomocą techniki dramowej.
a). Dzieci odgrywają scenki.
Scenka I
Emilka idzie do szkoły, gdy nagle na jej drodze pojawia się dwójka urwisów: duża Gośka
i wredny Kacper. Oni nie lubią Emilki, zgrywają ważniaków, zaczepiają Emilkę i nie chcą jej przepuścić. Emilka prosi by ją przepuścili, Kacper ją popycha, a dziewczynka nie ma siły ustać, robi się malutka jak myszka i cichutko kuca.
Scenka II
Emilka boi się, zakrywa dłońmi twarz i zaczyna płakać. Dziewczynka słyszy kroki, chciałaby uciec, lecz strach tak ją paraliżuje, że nie może wstać. Po chwili ktoś do niej powiedział: „Cześć!”, „Nic ci nie jest?”Emilka podnosi ostrożnie głowę do góry, patrzy a przed nią stoi duży chłopak. Emilka ociera łzy i odpowiada chłopcu, że nic się nie stało. Macha ręką chłopcu na pożegnanie i wraca do przedszkola. Cieszy się, że chłopiec jej pomógł.
Scenka III
Na lekcji pani mówi dzieciom, aby z pudełek po butach zrobili własną skrzynię skarbów. Tłumaczy, że każde dziecko ma w sobie ukryty skarb. Dzieci opowiadają pani o swoich skarbach. A pani Ela mówi dzieciom, że wszystkie są cudownymi skarbami.
Scenka IV
Kacper przydeptuje nogą pudełko skarbów Emilki, a Gośka przebija je trzonkiem pędzelka. Dziewczynka ma ochotę rozpłakać się ze złości, ale tego nie robi. Zaciska mocno wargi
i uświadamia sobie, że ona też jest mocna, też jest cudownym skarbem. Nabiera głęboko powietrza, liczy powolutku do dziesięciu i stojąc wyprostowana i pewna siebie pyta urwisów: „Czy nie potrafią już nic innego, tylko zaczepiać innych, być złym i wszystko niszczyć?”
Dwójka łobuzów zdziwiona reakcją Emilki, daje jej wreszcie spokój.
b). Ocena bohaterów.
Jak zachowywali się Gosia z Kacprem?
Czy dobrze by się czuli, gdyby ktoś im tak dokuczał i się z nich śmiał?
Jak powinniśmy reagować na zaczepki innych?
Wyeksponowanie słów: troska, pomoc, odwaga, bycie dzielnym, bycie mocnym, bycie silnym, wiara w siebie.
c) Pojawienie się silnych emocji (pomoc ze strony chłopca, odkrycie swojego skarbu, przezwyciężenie własnego strachu).
4. Katharsis.
„Piosenka o skarbach, czyli o tym dlaczego każdy jest mocny”.
Każdy ma swój wielki skarb,
Więc wykopmy go – raz-dwa.
Gdy ktoś cię zaczepia, robisz się mały,
Samotny, zlękniony i osowiały.
Przyłącz się do nas, a wnet się przekonasz,
Że każdy strach potrafisz pokonać.
Każdy ma swój wielki skarb,
Więc wykopmy go – raz-dwa.
Krzyknij głośno: Idź strachu precz!
Od dziś będę dzielny jak lew.
Zamień w odwagę bezsilną złość
I krzyknij lękom: Mam was dość!
Każdy ma swój wielki skarb,
Więc wykopmy go – raz-dwa.
Znam swoje skarby i już ich nie zgubię,
Bo jakim się widzę, takim się lubię!
Zobaczcie sami, że mam w sobie siłę
I staję się wielki- jakie to miłe.
Każdy ma swój wielki skarb,
Więc wykopmy go – raz-dwa.
5. Wgląd w samego siebie.
a). „Moje skarby”- dzieci rysują i opowiadają innym o swoich skarbach.
b). Dzieci sporządzają wystawę z przygotowanych prac.
6. Ewaluacja.
Dokończ zdania…
1. Na tych zajęciach dowiedziałam/łem się, że…
2. Najbardziej podobało mi się…
3. Dowiedziałam/łem się, że…
4. Wiem, że potrafię dobrze…
5. Lubię siebie za to, że…
6. Lubię innych za to, że…
7. Moim wielkim skarbem jest…
