Co piąta para w Polsce ma problem z płodnością. Starania o dziecko coraz częściej rozpoczynają się od kompleksowych badań zarówno przyszłej mamy jak i taty. Jakie są przyczyny niepłodności? Odpowiedź znajdziecie w artykule.
Naukowcy poszukujący przyczyn niepłodności uważają, że leżą one w 40 procentach po stronie kobiety i w 40 procentach po stronie mężczyzny. Pozostałe 20 procent to przyczyny leżące u obojga partnerów lub takie, których medycyna nie jest jeszcze w stanie wykryć. Zazwyczaj przyczyny te nie są błahe. Jeśli para nie umie wyliczyć dni płodnych czy kieruje się zasadą wstrzemięźliwości, która polega na wstrzymywaniu się od stosunku by nasienie było lepszej jakości, najlepszym rozwiązaniem jest szczera rozmowa z ginekologiem. Czasami przyczyna niepłodności tkwi także psychice przyszłych rodziców. Stres, depresja, negatywne uczucia towarzyszące nieskutecznym próbom spłodzenia potomka mają wpływ na organizm i zaburzają gospodarkę hormonalną przyszłych rodziców, która jest niezwykle istotna podczas starania się o dziecko. W takim przypadku skorzystanie z pomocy psychologa przez jednego z partnerów lub obojga może okazać się lekarstwem na ich problemy. Dzieje się tak w około 10 procentach przypadków. Jeśli żadna z wymienionych wyżej przyczyny nie dotyczy pary konieczna jest kompleksowa diagnostyka zarówno kobiety jak i mężczyzny.
Przyczyny niepłodności u kobiet
Niepłodność kobiet związane jest zazwyczaj z budową jej narządów rozrodczych i według tego kryterium wyróżnia się przyczyny związane z jajnikami, jajowodami, macicą, szyjką macicy i pochwą. Przyczyną niepłodności może być zaburzona owulacja, między innymi skąpe jajeczkowanie (oligoowulacje) lub jego całkowity brak (anowulacje). Podłożem takiego stanu jest zazwyczaj stan zapalny jajników ich degeneracja, endometrioza, pierwotny defekt lub brak jajników lub jajowodów, czasami także nowotwory. Drożność jajowodów ich ruchomość i odpowiednia budowa błony śluzowej są jednym z ważniejszych elementów mających wpływ na starania się o dziecko. Stany zapalne, zrosty jajników i jajowodów, wodniaki jajowodów, wady wrodzone, takie jak brak jajowodów czy ich całkowita niedrożność, przerost i obrzęk błony śluzowej jajowodów czy skurcz mechaniczny to najczęstsze defekty jajowodów, które utrudniają kobiecie zajście w ciążę. Macica, w przypadku ciąży, jest najważniejszym miejscem w ciele kobiety. To w niej zagnieżdża się zarodek. Przyczyny niepłodności mogą brać się z jej wad wrodzonych, do których zalicza się między innymi macicę niedorozwiniętą, podwójną, dwurożna lub jednorożną. Bardzo rzadko zdarza się, że kobieta w ogóle nie ma macicy. Zajście w ciążę utrudniają także znajdujące się wewnątrz macicy różnego rodzaju zrosty, polipy, mięśniaki czy zapalenie błony śluzowej. U części kobiet, których starania o dziecko nie przynoszą rezultatu, diagnozuje się także endometriozę, czyli przerost błony śluzowej macicy. Kolejnym ważnym narządem jest szyjka macicy oraz znajdujący się w niej śluz. Diagnoza bezpłodności u kobiety polega na wykluczeniu wad anatomicznych szyjki macicy takich jak zrośnięcia, rozdarcia, blizny i nadżerki. Sprawdza się także ilości, przejrzystości i ciągliwości śluzu szyjkowego oraz to, jakie przeciwciała się w nim znajdują. Zdarzają się bowiem przypadki, że przeciwciała zabijają plemniki. Jeśli chodzi o pochwę to lekarze szczególną uwagę zwracają na jej kształt, wymiary, wady wrodzone w budowie i jej stan bakteriologiczny. Niepłodność może być związane także z zażywaniem przez przyszłą mamę narkotyków, alkoholu czy stosowaniu niektórych leków. Problemy z zajściem w ciążę mogą mieć także kobiety, które chorują lub chorowały na bulimię i anoreksję.
Przyczyny niepłodności u mężczyzn
Badanie niepłodności u mężczyzn polega przede wszystkim na sprawdzeniu jakości nasienia. Lekarze wyjaśniają, że w mililitrze nasienia płodnego mężczyzny powinno znajdować się około 20 milionów żywych i ruchliwych plemników. Jeśli jest ich mniej, są słabiej ruchliwe czy nieprawidłowo zbudowane może być to podłoże niepłodności. Rzadziej przyczyną niepłodności mogą być zaburzenia budowy jąder, zaburzenia w transporcie nasienia, zaburzenia hormonalne, układu nerwowego, wytrysku czy zaburzenia psychiczne. U niepłodnych mężczyzn diagnozuje się także niewydolność układu kanalikowego, wady rozwojowe męskich narządów rozrodczych, niedoczynność tarczycy czy nadczynność i niedoczynność kory nadnerczy. Płodność u mężczyzn obniżają także żylaki powrózka nasiennego, skręt jądra wokół powrózka nasiennego, różnego rodzaju infekcje, także te z dzieciństwa. Szczególnie groźna jest świnka. Nie bez znaczenia są także urazy jąder czy przegrzanie worka mosznowego. Na płodność negatywnie wpływa także cukrzyca i oddziaływanie środowiska, na przykład przebywanie w pobliżu metali ciężkich.