Coraz więcej par zmaga się z problemami z poczęciem potomstwa. Pomimo, iż w świetle wykonanych badań nie są zagrożeni niepłodnością, co więcej kochają się i szczerze pragną założyć rodzinę. Wobec tego cóż może stać na przeszkodzie?
Wpływ wieku
Z biegiem czasu opóźnia się wiek, w którym decydujemy się na potomstwo. Kiedyś średnią dla urodzenia pierwszego dziecka w Polsce było 26 lat, dziś jest to 29 lat. Tendencja ta jest obserwowana na całym świecie i przewiduje się, że będzie ona postępować. Można to nazwać swoistym znakiem czasów, dziś kobiety stawiają na edukację, karierę i rozwój, ale też na świadome rodzicielstwo, które dla wielu z nich oznacza posiadanie dzieci w późniejszym wieku. Należy wiedzieć, że takie opóźnianie decyzji o zostaniu matką nie jest bez wpływu na naszą zdolność do zajścia w ciążę. Ginekolodzy są zgodni w tym, że kobieta powinna decydować się na dziecko w wieku 25-35 lat. Po czterdziestce znacząco spada płodność, ale wiele kobiet nadal może zajść w ciążę naturalnie. Szansa, że 40-letnia kobieta zajdzie w ciążę w naturalny sposób, wynosi niestety tylko 10 procent, a po 45 roku życia prawdopodobieństwo to maleje nawet do 1 procenta. Więc z medycznego punktu widzenia kobieta nie powinna odkładać planowania pierwszej ciąży na tak późny czas. Nie ma żadnej metody odmładzającej lub choćby powstrzymującej starzenie się jajników. Problem obniżającej się z wiekiem zdolności do poczęcia dziecka dotyka niestety bardziej kobiet niż mężczyzn, u których wskaźniki płodności spadają dopiero w okolicach pięćdziesiątki.
Ważna jest „technika” prób
Istnieje wiele „ludowych mądrości” dotyczących częstości zbliżeń jeżli staramy się o potomstwo. Według tych wątpliwych źródeł zbyt częste stosunki obniżają jakość nasienia. Nie jest to prawdą, według badań zbliżenia co drugi dzień a nawet codziennie nie mają negatywnego wpływu na ruchliwość plemników i ich liczbę w mililitrze ejakulatu. Z kolei powstrzymywanie się od współżycia może wpływać na jakość spermy. Według tych samych badań uwalnianie nasienia w odstępach mniejszych niż 10 dni nie ma wpływu na morfologię nasienia, natomiast po dłuższej przerwie w zbliżeniach jej parametry ulegają pogorszeniu. Warto też wiedzieć, że najwyższy wskaźnik płodności – 37 procent, uzyskiwały pary współżyjące codziennie, a u tych, które „starały się” co dugi dzień wynosił on 33 procent. Pary, które podejmowały zbliżenie raz w tygodniu uzyskiwały prawdopodobieństwo poczęcia na poziomie 15 procent. Ważne jest aby nie wywierać na siebie presji, nie zniechęcać się jeżeli się nie udaje i nie traktować stosunku jako przykrą konieczność. Wiele par stara się wcelować w dni płodne kobiety. Większość badań wskazuje, iż największe szanse na sukces mają pary współżyjące w ciągu dwu dni przed owulacją. Część kobiet kierując się obserwacją własnego ciała potrafi przewidzieć moment owulacji. Biorą one pod uwagę podstawowe jest objawy czyli: temperaturę, śluz, twardość szyjki macicy , ból owulacyjny, nastrój, poziom libido. wiarygodnych danych dostarcza w tym względzie obserwacja śluzu szyjkowego. Na skutek działania estrogenów na około 5-6 dni przed owulacją śluz staje się coraz bardziej obfity, a maksimum jego wydzielania przypada na 2-3 dni przed jajeczkowaniem. Określenie momentu jajeczkowania może być jednak trudne bez specjalistycznego monitoringu jajników i poziomu hormonów, dlatego przydatne okazują się testy owulacyjne. Opierają się one na poziomie hormonu luteinizującego (LH) w moczu kobiety. Istnieje wiele teorii dotyczących najlepszej pozycji seksualnej jeżeli staramy się o dziecko. Niestety wszystkie te teorie można włożyć miedzy bajki, gdyż żadne badania naukowe nie potwierdzają tego, że ma to jakikolwiek wpływ na prawdopodobieństwo poczęcia.
Wpływ stylu życia
Jest wiele czynników zewnętrznych, które mogą w znaczący sposób wpływać na naszą płodność i co więcej mamy na nie duży wpływ. Czasami nie zdajemy sobie sprawy jak nasze codzienne wybory mogą budować lub niszczyć nasz organizm. Tylko zdrowe ciało jest zdolne do podjęcia wyzwania jakim jest ciąża i rodzicielstwo i warto o tym pamiętać. Bardzo wyraźna jest zależność pomiędzy płodnością a otyłością oraz niedowagą kobiety. Zarówno duży nadmiar kilogramów, jak i znaczący ich niedobór hamują owulację i uniemożliwiają zajście w ciążę. Niektóre badania wskazują również na pozytywne oddziaływanie na płodność diety wegetariańskiej, niskotłuszczowej, suplementacji witaminowej, diety bogatej w antyoksydanty oraz stosowania preparatów ziołowych. Co ciekawe niepłodność może być też wywołana podwyższonym stężeniem rtęci we krwi spowodowanym nadmiarem ryb morskich i owoców morza w diecie. Warto też aby kobieta starająca się o dziecko przyjmowała kwas foliowy, gdyż zmniejsza to ryzyko wystąpienia u dziecka wad układu nerwowego. Na osłabienie płodności bardzo silnie wpływa palenie papierosów. Według badań z 1998 roku palenie zwiększa ryzyko niepłodności aż o 60 procent. Co więcej palenie przyspiesza także nadejście menopauzy, a także podnosi ryzyko poronienia. W przypadku mężczyzn palenie obniża ilość plemników, osłabia ich ruchliwość i pogarsza jakość. W przypadku alkoholu nie ma jednoznacznych wyników badań co do jego wpływu na obniżanie płodność, jednakże profilaktycznie zaleca się unikanie tej używki podczas starania się o poczęcie i oczywiście w czasie ciąży. Na płodność mają też wpływ inne używki. Picie kawy w ilości powyżej pięciu filiżanek dziennie podnosi prawie o połowę ryzyko niepłodności. Zostało też zbadanie, że już spożywanie od 200 do 300 mg kofeiny w ciąży zwiększa prawdopodobieństwo poronienia. Jedna, dwie filiżanki kawy dziennie nie mają znaczącego wpływu na płodność. Co do tzw. „miękkich narkotyków” badania wykazały związek pomiędzy paleniem marihuany, a niepłodnością — ryzyko jej wystąpienia wzrastało o 70 procent. Używki takie jak marihuana dobrze mają także destrukcyjny wpływ na rozwój płodu. Na płodność mają też wpływ warunki pracy. U kobiet płodność może zostać obniżona z powodu długotrwałego kontaktu z oparami toksyn i rozpuszczalników używanych w pralniach chemicznych czy drukarniach, a w przypadku mężczyzn negatywny wpływ na parametry nasienia ma kontakt z metalami ciężkimi. Potwierdzone jest także szkodliwe oddziaływanie pestycydów stosowanych w nawozach rolniczych.
