Jak interpretować rysunki dziecka
Na twórczość naszej pociechy ma wpływ wiele czynników. Są to między innymi: wiek, uzdolnienia plastyczne i usposobienie czy nawet nastrój w konkretnym momencie. Rysunki dzieci mogą być przeróżne, na niektórych rodzice nie widzą nic konkretnego, inne wyglądają zupełnie niewinnie podczas gdy mogą nieść za sobą wielki ładunek emocji. Dlatego też aby lepiej poznać własne dziecko i wcześnie odkryć jego niepokoje czy lęki powinniśmy skonsultować jego prace z psychologiem dziecięcym.
Co rysują dzieci?
Rysunki najmłodszych są uzależnione przede wszystkim od ich wieku. Już w wieku dwóch lat maluchy tworzą nieskoordynowane obrazy z linii i nie do końca zamkniętych okręgów. Umiejętność rysowania jest doskonalona w bardzo szybkim tempie i dlatego dzieci trzyletnie rysują już postaci ludzkie. Nie są to może arcydzieła, ale człowiek narysowany przez trzylatka ma już głowę lub głowotułów i patykowate kończyny, z palcami i ich ilością jak i ze stopami bywa już ciężej. W miarę rozwoju dzieci dostrzegają coraz więcej szczegółów zarówno u postaci ludzkich jak i w otaczającym je świecie. W wieku czterech lat maluchy rysują ludzi z uwzględnieniem ich ubrań i fryzur (także kolorów włosów). Ich rysunki przedstawiają też domy, zwierzęta i rośliny. Dzieci sześcioletnie umieszczają na swoich rysunkach elementu różnej wielkości, zaczynają też wykorzystywać je aby tworzyć wrażenie przestrzeni. Około ósmego – dziewiątego roku życia prace dzieci są już bardzo szczegółowe np. postaci posiadają palce i konkretne elementy ubioru, drzewa mają liście, zwierzęta i krajobrazy są coraz lepiej odwzorowane. Przy pomocy prac plastycznych możemy ocenić jakim temperamentem obdarzone jest nasze dziecko. Można to sprawdzić poprzez obejrzenie jego obrazków przedstawiających postać ludzką, jeżeli jest ona duża (zajmuje większość kartki) mamy do czynienia z malcem energicznym i pewnym siebie; natomiast jeżeli jest mała, niewyraźna i usytuowana w rogu kartki dziecko jest raczej nieśmiałe. Dzieci nadpobudliwe rysują bardzo chaotycznie. O charakterze dziecka (ale też o nastroju w danej chwili), świadczą też dobierane przez nie kolory: jeżeli są wesołe, jasne i żywe maluch jest pogodny i radosny, czerwień i pomarańczowy w dużej ilości może świadczyć o wybuchowości, a nawet agresji, natomiast jeżeli w pracy dominuje czerń i brąz nasza pociecha jest przygnębiona lub się czegoś obawia, odcienie szarości świadczą o nieśmiałości malucha, a przewaga błękitu i zieleni o spokojnym zrównoważonym usposobieniu.
Bardzo ważny portret rodzinny
Jednym z najważniejszych elementów psychologicznej analizy rysunków dziecka jest ocena prac przedstawiających rodzinę. Ważna jest kolejność i ustawienie członków rodziny. Dzieci w swoim najbliższym otoczeniu najczęściej malują osoby, którym najbardziej ufają i je właśnie poza sobą rysują jako pierwsze. Jeżeli wszystkie postaci na obrazku są ustawione blisko siebie, trzymają się za ręce albo są skierowane ku środkowi obrazka, to dobrze, ponieważ oznacza to, że dziecko widzi rodzinę jako jedność i czuje się w niej dobrze. Ważny jest też wyraz twarzy członków rodziny, jeżeli wszystkie postaci są uśmiechnięte świadczy to również o tym, że dziecko jest szczęśliwe i tak postrzega swoją rodzinę. Jednakże nie zawsze prace naszych dzieci przedstawiają tak pozytywny obraz, czasami możemy się nawet nie spodziewać w jaki sposób widzi nas nasze dziecko. Jeżeli jeden z członków rodziny jest nieco oddalony od grupy może to wskazywać na to, że dziecko czuje wobec niego złość lub strach, ogólnie im dalej od grupy tym większe są negatywne emocje dziecka wobec tej osoby. O tym samym mówi nam narysowanie domowego pupila a za nim dopiero członka rodziny. Na uboczu może się też znaleźć osoba o którą dziecko jest zazdrosne np. brat lub siostra. Czasem z tych samych powodów postaci są po prostu pomijane w pracy. Ważnym sygnałem jest też jeżeli maluch nie namaluje twarzy jakiejś postaci, oznacza to, że ona lub jej zachowanie jest przez niego nie akceptowane. Dzieci najczęściej rysują siebie w pierwszej kolejności, jeżeli robią to na końcu lub w ogóle siebie nie rysują może to oznaczać, że nie czują się w rodzinie akceptowane i kochane, a nawet, że nie czują się jej częścią. Również siła jaką wkłada maluch w rysowanie jest ważna, jeżeli jakaś postać na tle innych jest wyraźnie mocniej narysowana oznacza to silne uczucia wobec tej osoby, mogą one być pozytywne ale też negatywne. W taki właśnie sposób, nie zastanawiając się nad tym, nie kierując się planem, dzieci pokazują nam jak naprawdę widzą siebie i swoją rodzinę. Aby mieć prawidłowy obraz uczuć i emocji dziecka nie możemy analizować tylko jednej pracy, gdyż negatywne odczucia dziecka wobec kogoś mogą być spowodowane chwilową urazą czy sprzeczką, powtarzające się jednak niepokojące sygnały powinny jednak wzbudzić naszą czujność, być może ktoś z członków rodziny krzywdzi dziecko, a ono nie potrafi nam inaczej o tym opowiedzieć.
Radość i inwencja twórcza
Kiedy pociechy pokazują nam swoje prace nawet jeżeli nie są do końca doskonałe nie wolno nam ich krytykować. Należy je pochwalić, dopytywać o to co jest na rysunku, ale nie wskazywać w nim braków. Pozytywny doping to klucz w rozwijaniu talentów dziecka. W tych artystycznych początkach ważny jest dobór odpowiednich przyborów. Dla najmłodszych dobre będą kredki świecowe i pastelowe (nie wymagają temperowania i dobrze lezą w rączce dziecka, a poza tym nawet złamane spełniają swoją funkcję), a także farby, przed zakupem należy koniecznie sprawdzić czy są one nietoksyczne. Maluszków też lepiej nie zostawiać samych na dłużej z pudełkiem farb, gdyż może się to skończyć nieoczekiwanym bieleniem ścian. Dla cztero – pięciolatka nie lada zabawą będzie malowanie farbami plakatowymi i akwarelowymi. Warto też nie ograniczać się tylko do form płaskich, wyklejanki z bibuły, skrawków materiału czy plasteliny, a także figurki tworzone z niej i z modeliny to również niezwykle ciekawa i kreatywna propozycja dla dzieci.
