Samoocena jest postawa stosunku do samego siebie, jeśli ten aspekt zostaje zaburzony, to czujemy się jakby rozładowały się nam baterie i nie mamy na nic siły. To przez samoocenę kształtujemy się od najwcześniejszych dni życia. Bardzo ważna w tej edukacji jest rola rodziców, bo to od nich zależy jaki dziecko dostanie przykład z domu i jak będą wyglądały jego relacje z rówieśnikami.
Krytyka
Jednym ze środków wychowawczych są zakazy i nakazy, niejednokrotnie dziecku mówi się : „nie rób tego”, „nie dotykaj” co jest jednoznaczne z krytyką dziecka za coś czego jeszcze nie zrobiło, ale przypuszczalnie mogło by zrobić. Efekt tego działania jest taki, że dziecko myśli, że się do niczego nie nadaje i wszystko co robi jest złe i jednocześnie zaczyna bać się podejmować samodzielne działania. Trzeba być bardzo ostrożnym stosując tego typu upomnienia, bo mimo że są one potrzebne, to muszą być bardzo wyważone. W zamian za to, starajmy się wraz z dzieckiem odkrywać świat, tłumaczyć spokojnie i powoli dlaczego czegoś nie można dotknąć, albo dlaczego czegoś nie wolno robić. Nie można wymagać od dzieci, żeby były coraz lepsze w szkole, jednocześnie nie doceniając ich trudu jaki wkładają w naukę, krytykować je np. za przyniesioną czwórkę, a nie piątkę ze sprawdzianu. Mimo najlepszych intencji rodzica dziecko zrozumie, że zrobiło coś po prostu źle, albo że nie sprostało naszym wymaganiom.
Nauka
Poczucie wartości buduje się w oparciu o naukę traktowania własnych błędów. Dzieci są dość krytyczne wobec samych siebie i ciężko znoszą niepowodzenia. Zazwyczaj robią wszystko, by rodzice byli z nich dumni. Widzą ile trudu mama i tata wkładają w ich wychowanie i chcą być dla nich nagrodą, chcą żeby byli z nich dumni. Nie możemy zbyt surowo oceniać błędów, bo to nie przyniesie żadnego pożytku. Zamiast tego rozmawiajmy z dziećmi o ich niepowodzeniach nie dając im jednocześnie do zrozumienia, że traktujemy je jako porażkę, pokażmy raczej, że każdemu zdarzają się wpadki, ale dzięki temu możemy być coraz lepsi, a jeżeli dziecko z czymś sobie nie radzi, to daj mu odczuć, że mimo to ma w tobie wsparcie i kochasz je mimo wszystko. Zwróć uwagę na to, żeby nie wysyłać dziecku komunikatów negujących, raczej staraj się pokazać, że zawsze może znaleźć się dobra strona, nawet w poniesionej porażce, np. gdy dostanie jedynkę, nie powtarzaj mu, że to zaprzepaściło jego szansę na dobrą oceną na koniec roku, ale powiedz, że to dobra okazja, żeby jeszcze raz nauczyć się danego materiału i tym razem na pewno mu się uda. Ważną rzeczą jest także to, żeby dziecko do pewnych wniosków dochodziło samo. Możesz je nakierować, pytając np. co można zrobić z ta jedynką? Dziecko przecież doskonale wie, że trzeba ją poprawić, ale jeżeli samo o tym powie, nie będzie czuło twojej presji gdybyś od razu powiedziała: „trzeba to koniecznie poprawić!”. Zawsze wspieraj dziecko, możesz nawet zaangażować się w pomoc przy naprawianiu jego błędów, ale pamiętaj, żeby nigdy nie brać na siebie jego sukcesów, stój w cieniu, pozwól dziecku cieszyć się jego zwycięstwem, zawsze je chwal jeżeli zrobi coś samo. Mądre dzieci, mimo że nie zawsze powiedzą to głośno, doceniają każdą pomoc rodziców, ale świadomość, że osiągnęły to też dzięki swoim staraniom dodaje im skrzydeł i daje im siłę na podejmowanie kolejnych wyzwań, tym razem samemu.
Pochwała i nagroda
Pamiętaj, że słowa potrafią ranić z podobną siłą jak przedmioty. Nie ma nic gorszego niż, ciągłe znęcanie się na własnym dzieckiem poprzez powtarzanie mu przykrych słów. Rodzice robią to zazwyczaj nieświadomie, czasami dzieci ignorują to, ale przyjdzie moment, że zrani je to bardziej niż cokolwiek innego. Czasem lepiej ugryźć się w język, niż powiedzieć coś przykrego własnemu dziecku. Oczywiście, są sytuacje, gdy naprawdę tracimy nad sobą panowanie, w przypływie złości mówimy rzeczy, które tak naprawdę nie są odzwierciedleniem tego co myślimy, po prostu ulegamy emocjom. Każdy popełnia błędy, należy być czujnym i w momencie gdy poczujemy, że przesadziliśmy i mogliśmy urazić nasze dziecko, nie bójmy się przyznać do błędu i przeprosić go, tłumacząc jednocześnie swoje zachowanie. Pamiętaj, że twoje dziecko, nie jest często niczemu winne, a nawet jeżeli popełni jakiś błąd, ciągłe karcenie i krzyczenie na nie nic nie da. Psycholodzy dowiedli, że znacznie lepszy wpływ na kształtowanie pewności siebie i motywowanie dziecka ma pochwała i perspektywa nagrody, niż kary.
Rodzice zatracili się w dążeniu do perfekcjonizmu we wszystkim, wymagając tego samego od swoich dzieci. Wychowanie dzieci nie jest prostym zadaniem i trzeba brać również pod uwagę, że dziecko to oddzielna osobowość. Nie traktuj go więc jako swojej własności, którą możesz sterować albo manipulować. Pozwól dziecku popełniać błędy, nie karć go za nie, ani nie porównuj do innych. Każdy człowiek, jest wartościowy sam w sobie, nie przez to co robi czy jak to robi. Jeżeli chcesz by twoje dziecko wyrosło na pewnego siebie, odważnego i ciekawego świata człowieka, pamiętaj że twoje zachowanie ma na nie znaczący wpływ, daj mu swoje wsparcie i miłość, a z pewnością wyrośnie z niego mądry człowiek.
