Odczyn VDRL (z angielskiego Venereal Diseases Research Laboratory) to test przesiewowy na kiłę (inaczej syfilis). Inne nazwy badania odczynu VDRL to badanie WR, czyli chorób wenerycznych. Kiłę czyli syfilis wywołuje bakteria Treponema pallidum (inaczej krętek blady). Jak dochodzi do zarażenia tą bakterią, czym ono grozi i jaki ma to wpływ na ciążę?
Jak można się zarazić?
Bakteria Treponema pallidum poza organizmem człowieka żyje bardzo krótko, więc aby doszło do zarażenia się nią niemal zawsze konieczny jest kontakt bezpośredni z osobą chorą. Bakterie szybko rozprzestrzeniają się po organizmie i są obecne np. w wydzielinie błony śluzowej jamy ustnej, sromu, a także na skórze okolic narządów płciowych i odbytu. Do zarażenia najczęściej dochodzi podczas kontaktów seksualnych (także oralnych czy analnych), a nawet podczas pocałunku.
Jak wykryć zakażenie?
Osoby, które współżyją więcej niż jednym partnerem powinny brać pod uwagę możliwość zarażenia i regularnie poddawać się badaniom. Również pozostając wiernymi jednemu partnerowi możemy się zarazić jeżeli on został zarażony przez inną osobę, dlatego badania powinni wykonywać wszyscy aby mieć stuprocentową pewność. W celu wykrycia kiły wystarczy wykonać proste badanie serologiczne krwi na odczyn VDRL. Podczas tego badania w surowicy krwi wykrywana jest obecności przeciwciał potwierdzających zakażenie krętkiem bladym lub wskazujących na przebytą infekcję kiłową. Jeżeli mamy podejrzenia co do zdrowia osoby, z którą uprawialiśmy sex powinniśmy przed badaniem należy poinformować lekarza kiedy doszło do zbliżenia z tą osobą, a także jej dane osobowe. Zachorowania na kiłę w czasie ciąży może mieć bardzo poważny wpływ na płód dlatego też zaleca się wykonywanie badania odczynu VDRL u ciężarnych na początku ciąży oraz około 37 tygodnia ciąży. Badanie wygląda podobnie jak standardowe pobieranie krwi i nie ma żadnego wpływu na zdrowie badanego. U zdrowych ludzi wynik badania jest negatywny. W przypadku, gdy występuje kiła wtórna oraz utajona, wynik badania jest pozytywny. Dosyć często zdarza się, że kiła pierwotna nie jest wykryta przez test, który pokazuje negatywny wynik. Pozytywny (dodatni) wynik testu może oznaczać, że osoba jest chora na kiłę. Jeżeli wynik badania VRDL jest pozytywny konieczne jest jeszcze potwierdzenie wyników przy wykorzystaniu bardziej szczegółowych testów tj. FTS, ARS. Zdarza się , że badanie na odczyn VDRL okazuje się zawodne, ponieważ jego skuteczność zależy od stopnia zaawansowania choroby. Test ten jest niespecyficzny, dlatego, że pozytywny wynik może powodować kilka innych zakażeń tj.: HIV, choroba z Lyme, toczeń rumieniowaty układowy, malaria, niektóre odmiany zapalenia płuc.
Zdarza się to u 0,04-2 procent badanych testem na odczyn VRDL.
Etapy rozwoju choroby
Pierwsze symptomy choroby ujawniają się mniej więcej po 2–3 tygodniach od momentu zakażenia. W miejscu przedostania się bakterii do organizmu (najczęściej na skórze lub błonie śluzowej narządów płciowych) tworzy się jedno lub kilka zupełnie niewielkich, bezbolesnych owrzodzeń. Powiększają się też najbliższe węzły chłonne ale objawy te najczęściej same ustępują po pewnym czasie. Po 8–10 tygodniach od zakażenia, zazwyczaj na całym ciele, pojawia się drobna wysypka określana jako kiła wtórna. Wysypce mogą towarzyszyć ból głowy, gardła, gorączka i ogólne osłabienie. Ta postać kiły może również sama ustąpić, co nie znaczy, że zniknęła z naszego organizmu. Oznacza to jedynie, że choroba przeszła w okres utajenia. Bakterie przemieszczają się po organizmie za pomocą krwioobiegu i mogą się zagnieżdżać w narządach wewnętrznych i ośrodkowym układzie nerwowym. Jeśli kiła nadal nie zostanie wykryta i nie podejmie się leczenia, choroba przejdzie w okres późnego utajenia.
Wpływ kiły na płód
Płód zaraża się kiłą w łonie zarażonej matki. Niestety z powodu zarażenia syfilisem często dochodzi do poronienia lub przedwczesnego porodu. Jeżeli się tak nie stanie na świat przychodzi noworodek z typowymi objawami choroby: na skórze widać plamy lub grudki (płaskie bądź z obrzękiem), a na stopach i dłoniach tworzą się pęcherze wypełnione płynem surowiczym, czasem z domieszką krwi i ropy. Zmiany obecne na błonach śluzowych nosa i jamy ustnej utrudniają oddychanie i jedzenie, a w narządach wewnętrznych mogą spowodować ich trwałe uszkodzenia. Nawet po kilku czy kilkunastu latach od zakażenia na skórze, w narządach wewnętrznych, a nawet na kościach mogą się tworzyć tzw. kilaki czyli guzy o konsystencji gumy, które mogą pęka powodując trwałe blizny. Na tym etapie kiła powoduje też nieodwracalne zmiany w układzie nerwowym tj. porażenia prowadzące do kalectwa i w układzie sercowo-naczyniowym, dlatego tak ważne jest badanie się na odczyn VRDL na początku i w czasie ciąży, a także podjęcie właściwego leczenia.
Leczenie
Jeżeli wynik badania będzie dodatni, koniecznie trzeba przyjąć odpowiednią dawkę silnego antybiotyku. Zazwyczaj w przypadku kiły stosuje się penicylinę. Syfilis jest chorobą całkowicie uleczalną, pod warunkiem, że kurację rozpocznie się odpowiednio wcześnie. Oznacza to, że trzeba ją rozpocząć zanim krętek zajmie układ nerwowy i sercowo-naczyniowy. Nie wolno też pomijać żadnych zaleceń lekarza i systematycznie przyjmować dawki antybiotyku.
