Co to jest narząd łzowy?
Narząd łzowy składa się z części wydzielniczej, gruczołowej i odprowadzającej, czyli drogi łzowej. Budowa dróg łzowych składa się z kilku elementów. Układ ten rozpoczyna się punktami łzowymi. Prowadzą one do kanalika łzowego górnego i dolnego tworząc następnie wspólny kanalik łzowy, który uchodzi do worka łzowego. Stany chorobowe mogą dotyczyć zarówno układu wytwarzającego łzy jak również układu odprowadzającego, czyli dróg łzowych. Objawy w tych schorzeniach to z jednej strony łzawienie, a z drugiej zespół „suchego oka”. Jeśli u dzieci wystąpi jeden z tych objawów najczęściej spowodowane jest to schorzeniem kładu odprowadzającego łzy, czyli kanalików łzowych. Zespół „suchego oka” oraz zapalnie gruczołu łzowego są u dzieci sporadyczne.
Z czego wynika nadmierne łzawienie?
Łzawienie może być spowodowane zwiększoną ilością produkowanych łez lub niedrożnością dróg łzowych. Zwiększenie ilości produkowanych łez może być spowodowane przez kontakt np. rzęsy dziecka z rogówką lub spojówką a także w innych przypadkach takich jak zapalenie zatok lub stan zapalny obejmujący błonę śluzową nosa. Czynnikiem wywołującym łzawienie jest również stan emocjonalny, schorzenia neurologiczne a w rzadkich przypadkach również nieprawidłowa budowa anatomiczna.
Łzawienie powodowane zaburzeniami dróg łzowych mogą być spowodowane:
-brakiem kanalików łzowych lub punktów łzowych,
-zwężeniem punktów łzowych,
– nieprawidłowym ustaniem punktów łzowych,
-niedrożnością lub zwężeniem kanalików łzowych, które spowodowane może być: przebytym zapaleniem, urazem, obecnością ciała obcego,
-niedrożnością zastawki Hansera,
-niedrożnością kanału nosowo-łzowego.
Z powyższych przyczyn na szczególną uwagę, ze względu na swą powszechność, zasługuje niedrożność wrodzona przewodu nosowo-łzowego. Wynika ono z tego, że podczas życia płodowego kanał nosowo-łzowy jest zamknięty a jego otwarcie następuje dopiero po urodzeniu. Jednak u około 6% dzieci nie dochodzi do otwarcia tego kanału i powstaje błona, która zamyka otwór przewodu.
Jakie są objawy niedrożności dróg łzowych?
Pierwsze symptomy sugerujące niedrożność dróg łzowych pojawiają się około 2-4go tygodnia życia dziecka. Można zauważyć łzawienie oraz ropną wydzielinę w worku spojówkowym. Należy zauważyć, że łzawienie spowodowane niedrożnością często bywa jednostronne, a nasileniu ulega podczas spaceru na świeżym powietrzu szczególnie przy zimnej i wietrznej pogodzie. Podczas diagnostyki należy wykluczyć obecność ciała obcego w świetle kanalików. Ciałem obcym może być przykładowo rzęsa dziecka. Czasem zdarzają się przypadki gdzie pierwszym objawem zauważonym przez rodziców jest zapalenie lub śluzak worka łzowego, który występuje po pewnym czasie od pierwszych objawów, ale wynika to z tego, że objawy mogą być skąpe i ciężkie do zauważenia.
Jak leczy się niedrożność dróg łzowych?
W większości przypadków stosuje się leczenie zachowawcze do 3-4 miesiąca życia. Leczenie polega na wielokrotnym masażu miejsca wskazanego przez lekarza. Zabieg taki stosuje się w celu zwiększenia ciśnienia hydrostatycznego a jego wyniku pękania błony utrudniającej przemieszczanie się łez. Można również stosować maści antybiotykowe z powodu zapaleń bakteryjnych, które mogą rozwijać się w niedrożnych przewodach. Często zabiegi takie skutecznie pomagają w rozwiązaniu problemu jednak w części przypadków należy wykonać niewielki zabieg. Występuje wiele metod udrażniana drożności przewodów łzowych a ich wybór zależy od bardzo wielu czynników. Najlepszy moment i rozdaj stosowanego zabiegu zawsze podejmuje lekarz po konsultacji z rodzicami. Proces ten może być wieloetapowy jednak najczęściej kończy się na niewielkim zabiegu.
